Bunkernummer
Mu24
Oud Bunkernummer
FM13
Lokatie
Munte
Toegankelijkheid
Niet meer van toepassing. Is verdwenen.
Aantal kamers

1 kamer en sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Oosten - Noordoosten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Origineel ommuurd met baksteen.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Het schietgat was afgesloten met 2 luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op dit plaatijzer waren houten ramen gekleefd om het geheel nog specifieker het uitzicht van een echt raam te geven.
  • Daarnaast was het bunkertje ruim voorzien van valse ramen. Op beide zijkanten had de bunker nog een vals raam. Deze waren vrij identiek uitgewerkt als het schietgat met dat verschil dat de valse ramen waren uitgewerkt op gefixeerde gegalvaniseerde platen van 1.00m x 1.40m (BxH).
  • Hij had er zelfs in praktijk meer dan origineel op plan getekend. Zo was er op de rechter zijkant achter het reeds voorziene raam zeker nog een extra kleiner raampje dat niet op het plan stond.
  • Het eigenlijke toegangssas tot de bunker zat verborgen achter een tot hij werd ingegraven nog intact bestaand extra portaal.
  • De dakstructuur werd uitgewerkt in hout als een zadeldak dat was bedekt met rode Boomse pannen.
  • Voor men het eigenlijke toegangssas kon betreden diende men nog met stijgijzers (geen trap zoals in het bestek beschreven) 70 cm te dalen tot het niveau van de bunker.
  • In het toegangssas zat een sterfputje.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • Dit traliehekje was nog eens aan het zicht onttrokken door een houten deur van 1.00m x 1.80m (BxH).
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Qua uitzicht zal hij vrij sterk gelijkend geweest zijn met de bunker B26, ter hoogte van het kruispuntje van de Hundelgemsesteenweg met Stokt en Groenstraat.
  • Het globale uitzicht was dit van een bakstenen bijgebouwtje bij de hoeve die nog altijd te vinden is op een 75 tal meter zuidelijk van de locatie waar het bunkertje ooit stond, langs de Torrekensstraat.
  • Structuur.
  • Eén mitrailleurkamer en een sas.
  • Opmerkingen.
  • Het is het laatste bunkertje van de achterlinie op Muntekouter. Hij was gelegen tussen Mu25 (465 m) en D12 (325 m).
  • De bunker stond zelf in hoek opgesteld met het steunliniebunkertje D12 op Biest te Munte. Op die wijze hadden beiden samen een groter gezichts- en schootsveld.
  • Naast de standaard voorziene Maximmitrailleur was deze bunker ook voorzien voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.
  • Voor de bouw van de bunker werd een stuk landbouwgrond onteigend van 1 are 8 ca groot, aan de noordkant van een groter perceel landbouwgrond tussen Hundelgemsestenweg en Torrekensstraat. Dit veld heeft vroeger altijd gekend gestaan als een grote aardappelkouter. Dit was het perceel Munte, unieke sectie, kadastraal perceel 281a.
  • Om het onteigende perceel voor de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, was er een strook voorzien van 2 meter breed tussen het onteigende perceel en de huidige Hundelgemsesteenweg (toen altijd omschreven als de steenweg van Gent naar Ath). Dit was een strook van 58 meter vanaf de steenweg tot aan het onteigende perceeltje op de rand van perceel 281a met perceel 280a.
  • Vrij merkwaardig is dat men voor de bouw van de bunker een andere strook heeft gebruikt dan deze die voor de permanente is gebruikt.
  • Om de bouw van de bunker mogelijk te maken werd voor een periode van 8 maanden na het tekenen van de akte een strook voorzien met een breedte van 5 meter tot aan het te bebouwen perceel. In dit geval is dat gebeurd door over het perceel 281a te trekken vanaf de Torrekensstraat tot het onteigende perceel. Dit werd voorzien oostelijk van de nog bestaande hoeve op de Torrekensstraat. Vanaf daar vertrok de tijdelijke erfdienstbaarheid over 155 meter in de richting van de zone voorzien voor de bouw van de bunker.
  • De akte voor de onteigening en de bijhorende erfdienstbaarheden maakten in dit geval deel uit van een grotere gezamenlijke akte die ook gelijktijdig de verkoop van eigendom en erfdienstbaarheden omvatte voor in totaal 5 bunkers. 1 hiervan lag op Moortsele, namelijk bunker D15, de andere 4 lagen op grondgebied Munte, namelijk A23, Av4, Mu21 en deze Mu24.
  • De originele eigenaar van deze percelen was Mr Henri De Potter - d'Indoye (zonder beroep), woonachtig te Melle.
  • De globale akte (voor al deze erfdienstbaarheden en onteigeningen) werd verleden op 5 juni 1935 voor de totale prijs van 18.930 Bef.
  • Er was origineel in de akte een clausule voorzien voor het uitbetalen van een jaarlijkse intrest van 4.5% op dit bedrag maar deze clausule werd uit de akte geschrapt en voor akkoord getekend door de eigenaar. Mogelijks is voor het niet invoegen van deze clausule een beperkte meerprijs op voorhand toegekend. Het lijkt mij vrij onwaarschijnlijk dat deze clausule zal geschrapt zijn zonder enige tegencompensatie. (niet te achterhalen).
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
  • Kadastraal verkreeg het origineel onteigende perceel na de onteigening geen nieuwe kadastrale index.
  • Op actuele kadastrale plannen is het originele perceel 281a ondertussen volledig verkaveld en versnipperd. Heden is het terrein landbouwgrond van toen, totaal verkaveld en opgedeeld als percelen 281f tot en met 281y. Op een huidige kadasterplan dien je de locatie waar de bunker ooit stond allicht te zoeken op de achterhoek van perceel 281y en perceel 281m.
  • Deze bunker stond origineel langs de westkant van de Hundelgemsesteenweg, honderd meter verder noordelijker dan het kruispunt tussen Hundelgemsesteenweg en de Torrekensstraat, op de linker kant. Hij moet dus zeker een 50 tal meter van de straat verwijderd gestaan hebben en zeker niet vlak bij de steenweg zoals de sterk gelijkende bunker B27.
  • Het ganse terrein van de vroegere aardappelkouter lag heel wat hoger dan dit nu het geval is. Het ganse domein moet qua niveau goed vergelijkbaar zijn geweest met het niveau van het militaire domein op de hoek van Hundelgemsesteenweg en Torrekenstraat (richting Baaigem). Dit ligt ook zeker 4 meter hoger qua maaiveld dan het niveau van de steenweg. Ook de daaropvolgende zone westelijk van de steenweg lag zoveel hoger.
  • In de jaren 60 is gans dit hoger gelegen domein verlaagd qua niveau om het onder andere bebouwbaar te maken als bouwgrond. Door dit verlagen is de respectievelijke bunker Mu24 uiteindelijk op een zeer hoge berm komen te staan. Hier zou hij nog een ganse tijd moeten staan pronken hebben, letterlijk enkele meters boven de rest van het terrein uitstekend op een nog niet afgelaagd gedeelte van het hoger gelegen terrein.
  • Eind jaren 60 is uiteindelijk ook dat stuk berm afgelaagd en de bunker hierbij nog eens beneden de berm proberen ingraven. Het kwam er dan ook op neer dat de bunker niet alleen van gans de berm diende te vallen maar ook nog eens diep genoeg diende te eindigen om ook op het verlaagde niveau niet meer boven te steken.
  • Het talud naast de bunker werd nog stijler afgegraven en voorzien van een extra diepere kuil vlak onder de bunker. Dit ondergraven zou uiteindelijk volgens gekende verhalen niet gelukt zoals men had gehoopt. Deze werken zouden indertijd uitgevoerd zijn met een draggeline (graafkraan zoals zichtbaar op een van de oudere foto's van deze ondergraving). De aannemer die de werken en de grondwerken op dat terrein uitvoerde was een zekere grondwerker Rouan uit Bottelare. Die firma zou ondertussen niet meer bestaan en failliet gegaan zijn.
  • De bunker is echter op zulk een wijze in de put geschoven dat hij een massa grond die onder de bunker stak, heeft meegesleurd in zijn val naar beneden. Ook heeft de bunker het bedoelde eindpunt in zijn val zeker nooit bereikt. De bunker lag op zijn kop in de put maar wat veel slechter was, hij stak na het inkantelen nog altijd een kleine meter boven het nieuwe voorziene maaiveld uit. In theorie kon het hele graven herbeginnen.
  • Merkwaardig is het terrein waar de bunker ooit stond, heden ten dage wel heel vlak is, wat er toch op wijst dat ofwel het uitstekende gedeelte van de bunker (allicht de zware fundering op de voorzijde van de bunker) achteraf nog is weggesloopt, ofwel de bunker effectief nog een tweede keer onderaan het talud extra is ingekanteld.
  • De huidige eigenaars, witte villa met verschillende dakkappeltjes in de richting van de steenweg, hebben de bunker toen ze het terrein kochten begin jaren 70 niet meer gezien. Hij was toen reeds verdwenen en het terrein was al volledig afgevlakt. Er werd in elk geval geen bobbel in het terrein gevonden die zou kunnen hebben wijzen op een onvoldoende diep in de ondergrond zittende bunker.
  • De bunker zou dus nog altijd als een massieve blok dieper onder de bodem moeten steken maar ook de huidige eigenaars hebben er tot op heden nog geen sporen van kunnen terugvinden (ook niet in de lokale ondergrond). Dit zou er kunnen op wijzen dat hij door het inkantelen toch wel wat verplaatst is van de grenslijn van het domein meer naar het center toe van het respectievelijke perceel en mogelijks steekt hij toch wel dieper dan vaak wordt gedacht.
  • Heel merkwaardig, en dit staat los van dit bunkertje, is dat deze zone van de Hundelgemsesteenweg (toch wel een grote publieke weg), nog altijd niet in detail oproepbaar is als Google Streetview. Al jaar en dag vind je daar ter plaatste geen Google Streetview detailbeelden voor zeker enkele honderden meters steenweg.
  • Allicht droeg het bunkertje geen directe sporen van strijd. Wel jammer dat het structuurtje met enkel het schietgat geopend, nooit verder werd geprospecteerd alvorens het in te graven. De toegang was zoals bij zoveel bunkers op Muntekouter nog altijd volledig afgesloten toen het voor goed in de ondergrond verdween.
  • Het bunkertje was op basis van de op nieuw reeds verkochte bunkers uit 1962 blijkbaar wel al opnieuw verkocht aan de rechtmatige eigenaars van het omliggende terrein. Hij werd dus niet illegaal (zelfs zonder er eigenaar van de zijn) in de ondergrond gestoken.
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 41.473,01 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 41.723,01 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • De bunker zou volledig achteraan rechts het perceel gestaan moeten hebben van de 6e woning, tellende vanaf het kruispunt Hundelgemsesteenweg, Torrekensstraat, in noordelijke richting op de linker kant.
Bijhorende foto's

Voorstudie van dit bunkertje waar tot op de dag van vandaag toch niet zoveel details gekend waren. De exacte locatie stond zelfs tot voor de laatste aanpassing op deze website een kleine 100 meter misplaatst.

De hoeve linksonder de bunker bestaat heden nog altijd langs de Torrekensstraat, meer specifiek het gedeelte tussen Hundelgemsesteenweg en molen van Baaigem.

De bunker stond toen op de rand van een groter perceel landbouwgrond, toen een groot aardappelveld.

Detail bij dezelfde voorstudie.

Schets te vinden bij de onteigeningen en erfdienstbaarheden voor dit bunkertje.

Heel merkwaardig lopen de permanente erfdienstbaarheden richting Hundelgemsesteenweg. De tijdelijke erfdienstbaarheden liepen zo goed als noordelijk, komende van de Torrekensstraat in de richting van het onteigende perceeltje.

Terreinschets bij dit kleine bunkertje met het uitzicht van een bijgebouwtje bij de hoeve (zuidwestelijk) tegen de Torrekensstraat.

Origineel plannetje van dit onder de grond verdwenen bunkertje.
mu24

Langsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplan. Hetgene zeker zeldzaam was, is dat het oreillon aan de bovenzijde niet met een schuin dakje zou afgewerkt zijn maar met een betonnen plat dakje.

Dwarsdoorsnede CD bij bovenstaand grondplannetje.

Op een actueel kadasterplan is zoals logisch is, totaal geen sprake meer van de verdwenen bunker Mu24. Wel is het toch vrij lastig de exacte locatie aan te duiden.

Vlot herkenbaar op zowel oude als nieuwe schets is de schuine bovenzijde van perceel 280x. Op die wijze kun je vrij eenvoudig komen tot de conclusie dat Mu24 moet gelegen hebben nabij de kruising van de percelen 281y, 280v en 281m. Hoe zou in theorie moeten gelegen hebben op het huidige perceel 281m.

Externe foto van de ondergraving van de bunker. U ziet duidelijk dat de bunker niet voldoende diep steekt en heel wat grond heeft meegenomen in zijn val naar beneden. Ook ligt hij uiteindelijk niet in de nog diepere put die voor hem gegraven was. De ondergraving dient gesitueerd te worden eind jaren '60. (Foto: De Muntenaar)
Een tweede externe foto van de ondergraving van deze bunker. Let ook even op hoe diep de diepste stukken van de funderingen van een dergelijk bunkertje zitten. De fundering is altijd zwaarder aan de voorkant en aan de kant waar de muur met het oreillon (neus) zit. Voor wie goed kijkt, kan boven het schietgat (hier eronder), nog de restanten van de schilderingen van een nepraam zien. (Foto: Collectie De Muntenaar)

De foto hiernaast is een geknipte en gekeerde versie van de foto hierboven om een beter idee te hebben hoe de bunker er ooit uitzag. Het schietgat is net zoals bij de nog bestaande B26 gecamoufleerd als een raam. Daarnaast had hij nog een vals raam op zijn rechter zijkant. Merk ook op dat er naast dit grotere valse raam er op dezelfde kant nog een kleiner vals raampje zat dat niet op het plannetje stond.

De 6e woning voorbij het kruispunt van Torrekensstraat met de Hundelgemsesteenweg is deze witte woning met 4 dakkapelletjes.

De bunker heeft dus wel degelijk op de rechter achterhoek van hun perceel gestaan alhoewel zij hem daar nooit zelf hebben weten staan toen het perceel eigendom van hen was. Hij was dus toen al ondergegraven. Het domein werd hun eigendom in 1970.

Dit is een fotootje uit de voortuin naar richting Merelbeke genomen. Je ziet twee daken haaks op de weg met een daarboven uitstekend schouwtje met 2 ronde pijpen. Dit dak is ook, zij het van de andere kant gezien, te zien op de oude foto met de graafkraan. Hier kijk je op de voorgevels van de gebouwen in de verte, daar kijk je op de achterzijde. Heden kan men de achterzijdes niet meer zien door recentere tussengebouwde woningen.
De achterhoek van dit terrein waar de bunker ooit zou moeten hebben gestaan. Het terrein is hier letterlijk zo vlak als een biljart. Niets verraadt dat hier toch ergens deze bunker in de ondergrond moet steken. Ook de eigenaars hadden hem eerlijk gezegd graag exact weten zitten maar dat is ook hen tot op heden nog niet opnieuw gelukt. Gezien hij naar beneden geslagen is via dat toch vrij hoge talud, vermoed ik zelf dat hij eerder meer centraal (in de breedte) op dit terrein gezocht zal dienen te worden, zeker 10 meter van de hoek verwijderd. Allicht dus in de nabijheid van waar hier de foto werd genomen.
Deze foto is genomen van het terrein achter het besproken perceel. Dit terrein is dus wel degelijk serieus afgelaagd geweest wat duidelijk blijkt uit deze foto. Achteraan zie je het niveau van het niet afgelaagde terrein nog duidelijk tussen de bomen. Het ganse terrein lag vroeger zo hoog, misschien tegen de steenweg iets lager, maar toch nog zeker 4 a 5 meter hoger. Ook de bunker stond origineel op dat niveau en zal onder andere om het geheel op dit niveau te kunnen krijgen, verplicht hebben te dienen wijken.
 
Vorige (Mu23)
Vorige (Mu22)
Volgende (Mu25)
Volgende (Mu25)